Tað verður bygt land – kring alt landið
Svar upp á fyrispurning 82/2018 eftir Tingskipanini § 52a
Fyrispurningur frá Bill Justinussen, løgtingsmanni, settur Kristinu Háfoss, landsstýriskvinnuni í fíggjarmálum, um skattainntøkur og løguútreiðslur
Hvussu nógv hava borgarar og fyritøkur, búsett í hesum økjum:
Norðoyggjum
Eysturoynni
Norðstreymoy
Suðurstreymoy
Vágunum
Sandoynni
Suðuroynni
goldið íalt í skatti og avgjøldum til landskassan í krónum og í lutfalli av heildini (%) fyri árini 2016, 2017 og 2018?
Hvussu nógv hevur landskassin gjørt løgur fyri í somu økjum í krónum og í lutfalli av heildini (%) í árunum 2016, 2017 og 2018?
Til spurning 1
Talvan niðanfyri vísur, hvussu nógv persónar og fyritøkur í ymisku økjunum samanlagt hava rindað í inntøkuskatti til landskassan. Endalig uppgerð fyri 2018 er ikki tøk enn, so talan er um tøl fyri 2016 og 2017.
| 2016 | 2017 | 2016 | 2017 | |
| Suðuroy | 110 | 111 | 6% | 6% |
| Eysturoy | 503 | 535 | 29% | 29% |
| Vágar | 79 | 86 | 5% | 5% |
| Suðurstreymoy | 715 | 743 | 41% | 41% |
| Norðurstreymoy | 105 | 112 | 6% | 6% |
| Sandoy | 24 | 25 | 1% | 1% |
| Norðoyggjar | 201 | 212 | 12% | 12% |
| Alt landið (mió. kr.) | 1.738 | 1.824 | 100% | 100% |
Til spurning 2
Flestu íløgur koma øllum samfelagnum til góðar, uttan mun til, hvar í landinum tær verða framdar. Eitt nú eru íløgur í samferðslukervið, útbúgvingar- og heilsuverk til frama fyri alt landið.
Spyrjarin spyr um íløgur býttar á landafrøðilig øki í Føroyum í eitt 3 ára tíðarskeið. Her skal gerast vart við, at tá stórar íløgur verða gjørdar – so sum undirsjóvartunlar og størri bygningar – so fylla hesar lutfalsliga nógv í teimum øki tey verða bygd. Her ganga økini uppá skift, alt eftir, hvørji ár t.d. skúlar og tunlar verða bygdir júst í tí økinum.
Talva 1 niðanfyri vísur útreiðslurnar hjá Landsverk í nevndu økjum. Talan er um útreiðslur til nýgerð og viðlíkahald í sambandi við bygningar, vegir, havnir, flogferðslu og tunlar.
Gjørt verður vart við, at her er einans talan um tey arbeiðir, sum Landsverk hevur havt ábyrgd av. Undirsjóvartunlarnir til Eysturoynna og Sandoynna og játtanir til bygningar, sum Landsverk ikki hevur ræðisrættin á, eru ikki við í niðanfyristandandi talvu 1. Útreiðslur, sum mugu sigast at verða felags fyri øll økini, og tí ikki kunnu býtast út á økir, eru heldur ikki við.
Uppgerðin frá Landsverk
er soleiðis, at tað ber ikki til at býta upp í Norður- og Suðurstreymoy.
Uppgerðin er tí fyri Streymoynna samanlagt.
Talva 1. Býti av útreiðslum hjá Landsverki býtt á øki, í 1000 kr.
| 1000 kr. | 2016 | 2017 | 2018 |
| Suðuroy | 21.764 | 7.837 | 17.745 |
| Sandoy | 12.444 | 6.114 | 3.146 |
| Vágar | 3.085 | 2.587 | 2.807 |
| Streymoy | 159.450 | 234.647 | 301.936 |
| Av hesum til Glasir og Landssjúkrahúsið | 121.526 | 193.637 | 249.751 |
| Eysturoy | 21.100 | 7.588 | 14.027 |
| Norðoyggjar | 68.052 | 18.014 | 11.426 |
| Tilsamans | 285.895 | 276.787 | 351.087 |
Talva 2. Býti av útreiðslum í talvu 1 í %
| 2016 | 2017 | 2018 | |
| Suðuroy | 8% | 3% | 5% |
| Sandoy | 4% | 2% | 1% |
| Vágar | 1% | 1% | 1% |
| Streymoy | 56% | 85% | 86% |
| Av hesum til Glasir og Landssjúkrahúsið | 43% | 70% | 71% |
| Eysturoy | 7% | 3% | 4% |
| Norðoyggjar | 24% | 7% | 3% |
| Tilsamans | 100% | 100% | 100% |
Hartil kemur størsta
íløgan í Føroya søgu. Íløgan í Eysturoyar- og Sandoyartunlarnar.
Har hava løgu útreiðslurnar verið fylgjandi 2016-2018:
Talva 4. Eysturoyar- og Sandoyartunlar
| 2016 | 2017 | 2018 | |
| Eysturoyar- og Sandoyartunlar (1000 kr) | 296.000 | 277.000 | 508.000 |
Bústaðir byggir hartil bústaðir kring landið, og bygt er fyri fylgjandi útreiðslur 2016-2018:
Talva 3. Bústaðir
| 2016 | 2017 | 2018 | |
| Bústaðabygging hjá Bústaðir (1000 kr.) | 79.009 | 150.906 | 68.810 |
Íløgan í Eysturoyartunnilin og Sandoyartunnilin er sostatt nógv tann størsta íløgan hjá landinum árini 2016-2018.
Eftir hesar koma íløgur í Landssjúkrahúsið og Glasir, umframt eitt nú liðugtgerð av Viðarreiðistunlinum, og íløgur í bústaðir kring landið.
Landssjúkrahúsið er sum kunnugt ein íløga, ið allir borgarar landsins eiga lut í, og kann sjálvandi ikki metast sum ein íløga, bert fyri eitt øki. Tað sama er galdandi fyri flestu aðrar íløgur, eitt nú í samferðslukervið, ið koma øllum landinum til góðar.
Glasir er ein bygningur, ið hýsir 3 miðnámsskúlum. Undanfarin ár eru miðnámsskúlar bygdir og endurnýggjaðir í Suðuroy, Vestmanna, Kambsdali og Klaksvík. Miðnámsskúlarnir í Suðurstreymoy, hava staðið aftast í bíðirøðini til endurnýggjan, men skulu síggjast sum partur av eini heildarætlan, har allir miðnámsskúlar kring landið eru endurnýggjaðir – nakrir heilt og aðrir partvíst – seinastu árini.
Fleiri íløgur eru farnar í gongd í 2019, og fyri framman standa eisini fleiri íløgur. Her ímillum tveir nýggir tunlar, Hvalbiartunnilin og Dalstunnilin, ið báðir eru farnir í gongd í 2019, og Tunlarnir norður um Fjall, ið fara í gongd eftir, at Hvalbiartunnilin er skotin ígjøgnum.
Nýtt skip verður í løtuni bygt til Strandfaraskip Landsins, so betri og tryggari samband fæst til útoyggjarnar.
200 mió. kr. eru hartil settar av til bygging av nýggjum bústovnum til fólk við serligum avbjóðingum, eins og játtan eisini er sett av til tjóðleikhús, hølir til Sjóvinnustýrið vesturi í Vágunum, umframt skúlabygging í Kambsdali, Klaksvík, Sandoy og Suðuroy.
Harumframt eru eisini aðrar íløgur á skrá kring landið komandi árini, eitt nú er meira sett av til viðlíkahald av vegum og brúgvum kring alt landi.
Sostatt verður bygt land – kring alt landið.
í Tinganesi, 7. juli 2019
Kristina Háfoss
Landsstýriskvinna í fíggjarmálum
